Պատկերապատման 3-րդ միջազգային փառատոն

Հայ գրատպության 500-ամյակի և ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կողմից Երևանը 2012 թվականին գրքի համաշխարհային մայրաքաղաք հռչակելու շրջանակներում ապրիլի 21-22-ին Երևանի «Թումո» ստեղծարար տեխնոլոգիաների կենտրոնում Հայաստանում պատկերապատման զարգացման միությունը (ՀՊԶՄ) անցկացրեց պատկերապատման 3-րդ միջազգային փառատոնը` ՀՀ մշակույթի նախարարության, ՀՀ-ում Ֆրանսիայի դեսպանության, Հայաստանի առաջատար օպերատոր ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ի աջակցությամբ: ՀՊԶՄ-ն ստեղծվել է 2007 թվականին` Ֆրանսիայի Անգուլեմ քաղաքում` նպատակ ունենալով խթանելու պատկերապատման արվեստի, այսպես կոչված, իններորդ արվեստի զարգացումը Հայաստանում:

Փառատոնի բացմանը ելույթներով հանդես եկան պատկերապատման ֆրանսիական կազմակերպության ղեկավար Ժան Մարդիկյանը, ՀՀ մշակույթի փոխնախարար Արև Սամուելյանը, ՀՀ-ում Ֆրանսիայի դեսպան Անրի Ռենոն:

Ժան Մարդիկյանը հայտարարեց պատկերապատման 3-րդ փառատոնի պաշտոնական բացման մասին, անդրադարձավ դրա նշանակությանը, ներկայացված թեմաներին, դրանց հասարակական լայն հնչողություն հաղորդելու անհրաժեշտությանը, հորդորեց կազմակերպիչներին և հյուրերին ուշադրության դաշտում պահել այսօրինակ ձեռնարկումները:

Արև Սամուելյանը նշեց, որ պատկերատպությունը նախնիներից ժառանգված արվեստների թվին չի դասվում, բայց վկայում է այսօրվա երիտասարդության կարողությունների, դրանք լայնորեն կիրառելու և ի ցույց դնելու որակների մասին:

Անրի Ռենոն իր ուրախությունը հայտնեց փառատոնի բացման առթիվ, կարևորեց «Թումոյի» և ՀՊԶՄ-ի նշանակությունը ոչ միայն հայ, այլև միջազգային հանրության կյանքում, նկատեց, որ փառատոնը ֆրանկոֆոնիայի շրջանակներում իրականացվող ծրագրերի մի մասն է: Նա ներկաների ուշադրությունը հրավիրեց Հայոց ցեղասպանության թեմային նվիրված ցուցադրության վրա և խոստացավ հետագայում ևս աջակցել նման նախաձեռնությունների իրականացմանը:

ՀՊԶՄ-ի անդամ, պատկերապատման 3-րդ միջազգային փառատոնի կազմակերպիչ Լիանա Գրիգորյանից տեղեկացանք, որ ներկայացված ցուցադրությունը բաղկացած է մի քանի բաժնից` «Իմ Հայաստան» խորագրով վարպետության դասընթացի, Գյումրիում անցկացված վարպետության դասընթացի աշխատանքներից, «Երբեք մի՛ մոռացեք» խորագիրը կրող շարքից (այս ցուցադրությունը կազմակերպել էր Ֆրանսիայի Վալանս քաղաքի Ազգային ժառանգության կենտրոնը` Լաուրե Պիատոնի ղեկավարությամբ)` ձոնված աշխարհում տեղի ունեցած բոլոր ցեղասպանությունների զոհերի հիշատակին, ֆրանսիացի և իտալացի երիտասարդ նկարիչների աշխատանքներից: Այդ նկարիչների թվում էին իրենց ոլորտում մեծ համբավ վայելող Պաոլո Կոսին, Դոմինիկ Բեղտայը, Լորան Գալանդոնը, այլք:

Ցուցադրությունն ընդգրկում էր հայ մատենագրության թվայնացված կենտրոնի աշխատանքները, որը ներկայացնում է մեր անցյալի առնչությունները «պատկերապատում» երևույթի հետ: Ինչպես նշեց Լիանա Գրիգորյանը, հայ մանրանկարչության գոհարների և այսօրվա պատկերապատումների միջև անցկացվող զուգահեռներով փառատոնի կազմակերպիչները նպատակ ունեն ցույց տալու աշխարհին դարերի խորքից սկիզբ առնող հայ մշակույթի արմատները և դրանց արդիական հնչողությունը, որ ակնհայտ ցնցող տպավորություն էր գործել փառատոնի արտասահմանցի հյուրերի վրա:

«Թումո» կենտրոնում անցկացվեց նաև «Այբ, Բեն, Գիմ» խորագրով մրցույթը, որի ընթացքում նկարիչներն ստեղծեցին մեկ էջից բաղկացած պատմություններ հայոց գրերի մասին:

Մենք ճեպազրույց ունեցանք Պաոլո Կոսիի հետ, ով Իտալիայի Պորդենոնե քաղաքից է, 2007-ին հրատարակել է «Medz Yeghern» գրաֆիկական վեպը` նվիրված Հայոց ցեղասպանությանը` այդ առթիվ 2009-ին արժանանալով ֆրանսիական համայնքի խորհրդի «Condorcet-Aron» մրցանակին։ 2012-ին հրատարակել է Հայաստանին նվիրված ևս մեկ պատկերապատում` «Ararat. la Montagna del mistero» («Արարատ. առեղծվածային լեռը») խորագրով:

Կարևորելով հայ և ֆրանսիացի պատկերապատողների համագործակցությունը` Պաոլո Կոսին նշեց, որ ինքը Հայաստանում նմանատիպ փառատոնի մասնակցել է նաև երկու տարի առաջ ու նկատում է, որ այս տարվա փառատոնն ավելի լայնածավալ է, հետաքրքրվողներն ավելի շատ են, և կցանկանար, որ ընդլայնելու այդ միտումը հետայսու էլ շարունակվեր:

-Ձեր «Արարատ. առեղծվածային լեռը» պատկերապատման մեջ չի երևում կոնկրետ լեռ, չկա Արարատի պատկերը, ներկայացվածը լեռան հանդեպ որոշակի վերաբերմունքն է, իմ կարծիքով` ագրեսիան: Այդպե՞ս է,- հարցրինք Կոսիին:

-Այո՜, այո՜: Արարատը ոչ միայն լեռ է, այլև հիշողություն է, պատմություն շատ մարդկանց համար: Այժմ Արարատի շուրջ հասարակական-քաղաքական տարբեր իրադարձություններ են կատարվում, որոնք ես ցանկացել եմ ներկայացնել իմ պատկերապատման մեջ: Ես լավ տեղեկացված եմ Արարատի մասին, այդ տեղեկություններն անընդհատ թարմացվում են, որովհետև ունեմ մի ընկեր, որն ամեն տարի հնագիտական պեղումներ է իրականացնում Արարատ լեռան վրա: Իհարկե, այդպիսի պեղումները լի են վտանգներով. բազմաթիվ արգելքներ կան լեռը բարձրանալու հետ կապված, բայց ընկերս բարձրանում է, լուսանկարում, տեսագրում տեղանքը: Այդ կերպ ես ստանում եմ լեռան ամբողջական պատկերը: Իմ այս պատկերապատումը «Medz Yeghern» պատկերապատման տրամաբանական շարունակությունն է: «Medz Yeghern»-ում ես փորձել եմ ներկայացնել անցյալում հայերի ունեցած բոլոր մտքերը, հիշողությունները, և Արարատը դրա շարունակությունն է. այստեղ նույնպես ներկայացվում են այդ պատմությունները,- պատասխանեց երիտասարդ արվեստագետը:

Ես իմ և հայ ժողովրդի անունից երախտագիտությունս հայտնեցի երիտասարդ արվեստագետին` մեր ցավը հասկանալու և իր արվեստով դրան հասարակական հնչողություն հաղորդելու համար:

Կարինե ՌԱՖԱՅԵԼՅԱՆ

Մեկնաբանություններ